In de Defensienota 2018 wordt een duidelijke keuze gemaakt om een hoge prioriteit te leggen bij het defensiepersoneel en te investeren in de mensen. Veiligheid van werken en het herstellen van het vertrouwen zijn hierbij de basis. De GOV/MHB is van mening dat dit ook hard nodig is om het behoud van het huidige personeel en het werven van nieuw personeel mogelijk te maken. Met de huidige vulling van Defensie is dit een absolute noodzaak en de eerste prioriteit.

Quote Duovoorzitter Marc de Natris: “De minister heeft een juiste keuze gemaakt om nu eerst voor het personeel te kiezen. Echter, ze heeft investeringen ten behoeve van een innovatieve en toekomstbestendige krijgsmacht en dus meer slagkracht voor zich uitgeschoven. Deze investeringen zijn hoognodig om onze militairen in een onveiliger wereld hun werk goed en zo veilig als mogelijk te kunnen doen.”

Algemeen
De keuze voor de krijgsmacht is impliciet een keuze voor een veelzijdig inzetbare krijgsmacht. De minister gaat in eerste instantie voor vervanging en mid life updates van materieel. Wel ligt het zwaartepunt op innovatief en informatie gestuurd optreden. Er worden geen zwaartepunten gelegd bij materieel voor grootschalig optreden, of juist voor de tweede hoofdtaak missiegericht optreden in het kader van de handhaving van de internationale rechtsorde. De GOV/MHB is het eens met deze keuze, omdat de prioriteit nu moet liggen op reparatie en op orde brengen van de huidige defensieorganisatie. In 2020 vindt er een herijking van de Defensienota plaats. Hier zal dan wel eindelijk een duidelijke visie voor het versterken van slagkracht moeten komen.

Nederland wordt, zoals de ministers telkens aangeven, in bondgenootschappelijk verband verdedigd. Gezien de groeiende economie zal het extra geld voor Defensie afgezet als percentage van het BBP er niet beter op worden. In de NATO Defence review geeft de NAVO aan dat er nog steeds ernstige tekorten zijn. Nederland zal nog een paar jaar goedkoop onder de NAVO paraplu moeten schuilen.

Quote Duovoorzitter Ruud Vermeulen: “Eindelijk, na 27 jaar, worden de eerste stapjes gezet naar een nieuwe relevante krijgsmacht. Echter, Nederland blijft in de ogen van onze bondgenoten een ‘zwart rijder’, een rijk land als Nederland onwaardig.”

Personeel
De minister kondigt aan, in lijn met de afspraken uit het arbeidsvoorwaardenakkoord om het personeel meer loopbaanmogelijkheden (inclusief opleidingen) en toekomstperspectief te bieden. Het personeelssysteem (FPS) wordt hiervoor zo snel mogelijk aangepast. Maatwerk leveren bij (tijdelijke) uitstroommogelijkheden en nieuwe aanstellings- en contractvormen die beter aansluiten bij de behoeften van het personeel. De rol van de reservist wordt hierin van groot belang. Er wordt ingezet om al het personeel dat de organisatie verlaat te behouden als reservist. Daarnaast wordt een reservistenloket voor werkgevers en geïnteresseerden ingericht. De GOV|MHB pleit ervoor om de mens centraal te stellen, de defensiemedewerker moet zelf meer invloed kunnen uitoefenen op de eigen loopbaan.

Een meer prominente rol bij het voorzien in de behoeften van het personeel wordt bij commandanten belegd; o.a. door meer (budget) bevoegdheden te verstrekken. Hierdoor zijn commandanten eindelijk weer meer in staat om zelf invulling te geven aan de noodzakelijke personeelsmaatregelen en kan beter, en op lokaal niveau afspraken met het personeel worden gemaakt. De GOV|MHB heeft hier jaren voor geijverd. Voor het eerst wordt er nu zichtbaar gemaakt dat er een einde komt aan de voortdurende en veel te ver doorgeslagen centralisering.

De behoudpremies voor militairen in FPS fase 2 en het stimuleren van vrijwillig vertrek van militairen in FPS fase 3 worden genoemd om de huidige personele opbouw bij Defensie te verbeteren. Eind vorig jaar zijn deze behoudpremies en de maatregelen van vrijwillig vertrek voor het jaar 2018 overeengekomen en daaruit blijkt vanuit de kant van Defensie nog niet de noodzaak om hier op een goede wijze invulling aan te geven. De GOV/MHB vindt dat er tot nu toe onvoldoende stevig wordt ingezet om deze maatregelen effect te laten waarderen. Wij zullen moeten afwachten of de bewindslieden dit alsnog voldoende gewicht willen gaan geven.

Na jaren van (juridische) inspanningen van de GOV|MHB om het AOW-gat voor militairen volledig te compenseren, zorgt deze minister eindelijk voor een verhoging van de huidige compensatieregeling van 90% naar 100%. Een beslissing die recht doet aan de gerechtvaardigde eis van gedupeerde defensiemedewerkers om na jarenlange trouwe dienst niet met een financieel gat te worden geconfronteerd. Ook wordt met het inrichten van een Nationaal Fonds Ereschulden voor een deel invulling gegeven aan een oproep van de GOV|MHB uit 2016. Een eerste stap.

GOV|MHB
De GOV|MHB is tevreden dat er eindelijk prioriteit wordt gelegd bij het personeel. Wij hebben de afgelopen jaren stevig gepleit voor een Nationaal Fonds Ereschulden, een langjarige defensieplanning, volledig compenseren van het AOW gat en de centralisatie tegengaan door commandanten meer bevoegdheden te geven. Eindelijk wordt er naar het personeel en de GOV|MHB geluisterd.

Wel is het in de Defensienota onduidelijk op welke termijn de verschillende maatregelen worden uitgevoerd en wanneer het personeel van Defensie dus eindelijk zelf de verbeteringen gaan merken. De GOV/MHB waarschuwt ervoor dat wanneer het personeel te lang moet wachten op zichtbare verbetering de problemen met de vulling voortduren en het vertrouwen van het personeel in de organisatie verder afneemt.