Mooie woorden omzetten in zichtbare daden
Eind maart presenteerde minister van Defensie Bijleveld de Defensienota 2018, Investeren in onze mensen, slagkracht en zichtbaarheid. De minister schrijft dat Defensie een aantrekkelijke en betrouwbare werkgever wil zijn. Ik onderschrijf dit laatste want daar heeft het de afgelopen jaren nog wel eens aan ontbroken. De minister heeft in de Defensienota een duidelijke keuze gemaakt voor het personeel. De investeringen in de extra slagkracht zijn door het Kabinet Rutte III op de lange baan (lijnen in de nota genoemd) geschoven. Het kabinet denkt zich dit te kunnen permitteren en gaat in 2020 de (veiligheids)balans nogmaals opmaken om te bezien of er extra in Defensie moet worden geïnvesteerd. De verwachting is dat Nederland in 2020 ongeveer de helft (1% BBP) van de afgesproken NAVO-norm investeert in onze veiligheid.
In mijn ogen heeft de minister een terechte keuze gemaakt om eerst te investeren in het personeel. De uitstroom van militairen moet nu echt tot een halt worden geroepen. Het aantal vacatures blijft maar stijgen en nadert de 8000. Daarnaast blijft de tendens zich voortzetten dat Defensie aan het verburgerlijken is. Het defensiepersoneel bestaat op dit moment voor bijna 25% uit burgers. Goede collega’s maar niet operationeel inzetbaar.
In de Defensienota is aangegeven dat Defensie de komende jaren weer extra personeel mag aannemen. De formatie kan alleen maar succesvol toenemen als de irreguliere uitstroom tot een halt wordt geroepen. Een lastige opgave in een periode van hoogconjunctuur en schaarste op de arbeidsmarkt. Defensie zal dus een signaal aan haar personeel moeten afgeven dat zij een aantrekkelijke en betrouwbare werkgever is. Dit laatste wordt dan ook de grote uitdaging voor het kabinet Rutte III en Defensie. Zij zullen snel de mooie woorden in daden moeten gaan omzetten om geloofwaardig te blijven.
Ondanks de mooie woorden ligt het arbeidsvoorwaardelijke overleg, tot ongenoegen van de bonden, op dit moment stil. Het overleg ligt stil omdat er vanuit het kabinet, overheidsbreed, nog geen mandaat is om het arbeidsvoorwaardenoverleg op te starten. Het is wachten op de Voorjaarsnota, die begin mei zal worden gepresenteerd. Een Voorjaarsnota waarin wordt aangegeven wat het kabinet voor haar ambtenaren over heeft en hoe zij worden gewaardeerd. Echter, de Voorjaarsnota staat onder druk vanwege verminderde aardgasbaten waardoor het woord dat niemand in het Haagse in de mond durft te nemen weer rondwaart: bezuinigen ten tijde van hoogconjunctuur. De komende maanden zal blijken wat de mooie woorden in de Defensienota daadwerkelijk waard zijn. Wordt er een goede balans gevonden tussen jong en oud, officier, onderofficier en soldaat/matroos. Het worden dus interessante tijden. Waar gaat het eventuele ‘zoet’ neerdalen en/of wordt loyaliteit beloond?