De ik-applicatie
In 2008 schreef ik in het Marineblad “dat collectief denken snel in belang en bruikbaarheid afneemt en meer maatwerk de toekomst heeft. De cao en het formele arbeidscontract zullen een andere invulling moeten krijgen. De werkgever en de centrales van overheidspersoneel zullen, als zij aan deze tendens invulling willen geven, in de toekomst alleen nog maar afspraken moeten maken over een cao-raamwerk”.
In het artikel “De persoonlijke cao heeft de toekomst” schreef ik dat er een peoplesoft applicatie is die het mogelijk maakte om de arbeidsvoorwaarden persoonlijker te maken. Als Defensie dit systeem in 2009 zou hebben ingevoerd zou zij de modernste overheidswerkgever zijn geweest. We zijn nu ruim tien jaar later. Helaas is, in mijn ogen, de ‘persoonlijke cao’ tot op heden niet ingevoerd bij Defensie. In plaats van de modernste werkgever zijn we verworden tot de minst innovatieve overheidswerkgever op dit gebied.
Alle overheidssectoren hebben reeds een vorm van een ‘persoonlijke cao’ ingevoerd. Zo kennen de Rijksambtenaren sinds jaar en dag het IKAP. Het IKAP staat niet voor de Ik-applicatie maar voor Individuele Keuzen in het Arbeidsvoorwaardenpakket. Met IKAP kunnen Rijksambtenaren een deel van hun arbeidsvoorwaarden dus zelf samenstellen. Zo kunnen ze geld of uren inruilen voor een vergoeding aan een belastingvrij doel zoals de aankoop van een fiets die de medewerker (mede) voor woon-werkverkeer gebruikt. Dit levert voor de medewerker een belastingvoordeel op. De medewerker gebruikt namelijk een bron (bijvoorbeeld het salaris) voor een doel (fiets, minder werken e.d.). In tegenstelling tot bronnen, hoeft over doelen geen belasting betaald te worden.
Dit laatste levert de Rijksambtenaar een belastingvoordeel en dus extra geld op, zonder dat het voor de werkgever duurder wordt. Het IKAP gaat dus veel verder dan de fiets/PC of vergoeding woon-werkverkeer die door de defensiemedewerker als doel kan worden ingezet.
Een werkgever mag niet onbeperkt onbelaste doelen inzetten. In de Werkkostenregeling (WKR) is opgenomen dat een inhoudingsplichtige de mogelijkheid heeft om tot 1,2% van de totale fiscale loonsom zonder nadere voorwaarden belastingvrij aan zijn werknemers te vergoeden en te verstrekken. Van belang is dat er geen overschrijding van het bedrag plaatsvindt, omdat de werkgever een boete van 80% over de overschrijding wordt opgelegd. Voor Defensie geldt dat er dus ruim 50 miljoen euro op jaarbasis beschikbaar is.
Het wordt tijd dat óók de defensieambtenaar meer in de gelegenheid wordt gesteld om bronnen voor onbelaste doelen in te gaan zetten. Defensie kan zo haar achterstand ten opzichte van de andere ministeries ongedaan maken en het defensiepersoneel ontvangt, naast een eventuele loonsverhoging, meer netto loon omdat zij het belastingvoordeel van de doelen opstrijken.