Onlangs stond er op de voorpagina van De Telegraaf: “Werf militair buiten de EU”. Dit naar aanleiding van een brief van de Coalitie voor Veiligheid (CvV), een samenwerkingsverband van vakbonden en beroepsverenigingen bij de overheid veiligheidssectoren, waarin zij aangeven dat zij zich grote zorgen maken over de bemensing van deze veiligheidssectoren in de nabije toekomst.
De ontgroening en vergrijzing van onze Nederlandse samenleving gaan de komende jaren hun tol eisen. In de nabije toekomst stromen er per jaar tienduizenden ouderen meer uit dan dat er jongeren op de arbeidsmarkt komen. De vergrijsde publieke sector gaat hier aanzienlijk meer last van hebben dan de markt. De slag om de jongeren in de publieke sector zal de komende jaren dan ook heftig worden. Gaan onze jongeren, die kiezen voor de publieke sector, naar Defensie, Onderwijs, Zorg of de Politie? En welke rol gaat het kabinet hier spelen, want het is nog niet zo lang geleden dat er in de Trendnota stond dat Zorg en Onderwijs gestimuleerd moesten worden ten opzichte van andere overheidssectoren.
In de brief roept CvV de politiek op om ‘out of the box’ te gaan denken om zo de personeelstekorten in de toekomst voor te zijn. Dit zou onder andere kunnen door de eis van de Nederlandse nationaliteit, voor burgers van buiten de EU die Nederlands of Zuid-Afrikaans spreken, bij gebleken geschiktheid te laten vervallen. Op de sociale media ontstond naar aanleiding van deze oproep de nodige discussie. Ik ben daar blij mee, want het wordt tijd dat we de ogen niet meer sluiten voor het grote vacatureprobleem bij Defensie. Defensie mag en moet de komende jaren groeien maar als dit inhoudt dat het aantal vacatures alleen maar groeit of een nog grotere toename van burgermedewerkers, dan houden we onszelf voor de gek.
Als Defensie een kans wil maken in de slag om de jongeren, dan zal zij minstens concurrerend moeten zijn ten opzichte van de andere overheidssectoren. Zo niet, dan zij we bij voorbaat kansloos. Met de onlangs afgesloten cao is een eerste stap gezet. De volgende stap zal met het nieuwe loongebouw moeten worden gezet.
Opvallend veel reacties op de sociale media gingen over het weer invoeren van de dienstplicht. Dit zou het probleem van de duizenden vacatures moeten gaan oplossen. Ik denk niet dat dit de oplossing is. We zijn een beroepsleger en hebben niet meer de organisatie die dienstplichtigen kan accommoderen en opleiden. Daarnaast speelt ook de politiek in deze een rol: bij grote tekorten in de publieke sector zou er zo maar een sociale dienstplicht kunnen worden ingevoerd.
Ik ben dan ook benieuwd naar de reactie van onze politici. De knuppel is met de CvV-brief in het politieke hoenderhok gegooid. Het vacatureprobleem wordt met ‘spreadsheet management’, lees personeelsrapportages, niet opgelost. De politiek is nu aan zet, daar zij zich niet kan veroorloven om lijdzaam toe te blijven kijken hoe onze veiligheid in de nabije toekomst in de waagschaal wordt gelegd. ‘Regeren is vooruitzien’.