Het kabinet vindt dat er in Nederland te ruimhartige fiscaal gefaciliteerde pensioenen worden opgebouwd. Vanaf 1 januari 2015 kan er daarom in Nederland bij wet geen fiscaal begunstigd pensioen meer opgebouwd worden over het inkomensdeel boven de € 100.000,-. Dat leidt tot een gat in het nabestaandenpensioen en tot een verminderde opbouw van ouderdomspensioen.

 

Een oudedagsvoorziening opbouwen over dat inkomensdeel boven die ton is overigens nog steeds mogelijk, maar is vrijwillig en wordt niet langer fiscaal ondersteund. Dat wil zeggen dat de ingelegde premie niet meer aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting, maar dat de uitkering ook niet wordt belast.

 

Defensie

Ook bij Defensie werken mensen met een inkomen groter dan een ton. Dat zijn militairen met de rang kolonel en hoger en burgerambtenaren in schaal 16 en hoger. De € 100.000,- grens gaat uit van een full time dienstverband (deeltijdfactor 1). Werkt u meer dan full time (deeltijdfactor groter dan 1) en verdient u meer dan € 100.000,-, dan bouwt u over dat bedrag boven € 100.000 geen pensioen op. Werkt u part time (deeltijdfactor kleiner dan 1) en verdient u minder dan € 100.000,-, maar zou u bij full time werken meer dan € 100.000,- verdienen, ook dan wordt u begrensd in uw pensioenopbouw. Voor deze mensen gaat de vraag spelen of zij tot reparatie overgaan of niet. Omdat de meeste betrokken inkomens de € 100.000,- niet sterk overschrijden is de invloed op het ouderdomspensioen misschien nog te overzien en het probleem daar speelt op de langere termijn.

 

Nabestaandenpensioen
De invloed op het nabestaandenpensioen (= partnerpensioen) werkt echter wel meteen door en kan afhankelijk van de persoonlijke situatie reden zijn om tot reparatie over te gaan. Het gaat hier dan om het nabestaandenpensioen dat tot uitkering komt als de burgerambtenaar of de militair komt te overlijden vóór de pensioendatum. Voor dit nabestaandenrisico heeft Defensie reeds voor het jaar 2015 een collectieve risicoverzekering voor de betrokken medewerkers voor één jaar afgesloten d.m.v. een nabestaandenlijfrente bij Loyalis, de verzekeraar gelieerd aan het ABP. Betrokkenen zijn d.m.v. een brief van Defensie daarvan op de hoogte gesteld. Deze risicoverzekering eindigt per 31 december 2015 en dan zult u zelf uw afweging moeten maken. Op de site van ABP (www.abp.nl/nettopensioen) vindt u een rekenmodule om het gat in uw individuele nabestaandenvoorziening te berekenen. Neemt u uw pensioendaling voor lief, dan is het advies toch te kijken naar de effecten op dit risico nabestaandenpensioen. De afdekking van het nabestaandenrisico kent geen keuzes. Afdekking kan alleen voor het gehele hiaat tegen de 100% premie.

 

Ouderdomspensioen
De pensioenopbouw vóór 2015 gebeurde over uw gehele salaris, inclusief het deel boven de € 100.000,- en dat opgebouwde pensioen wordt door deze aftoppingsmaatregel niet aangetast. Pas vanaf 1 januari 2015 bouwt u geen pensioen meer op over uw salarisdeel boven de € 100.000,-. De aantasting van uw pensioen is dus groter naarmate u een hoger salaris heeft boven een ton en naarmate u meer dienstjaren heeft tot aan uw pensioendatum. Omdat de meeste ambtenaren pas vanaf een hogere leeftijd een salaris van boven een ton toucheren, zou de schade mee kunnen vallen. Ook hier bewijst de rekenhulp op de ABP-site zijn werk. Op die site ziet u in uw individuele situatie hoe groot uw pensioengat is. Het nabestaandenpensioen dat tot uitkering komt als de burgerambtenaar of militair komt te overlijden ná de pensioendatum, is een afgeleide van het opgebouwde ouderdomspensioen. Ook dat nabestaandenpensioen (partnerpensioen) zal dus in gelijke mate dalen met het ouderdomspensioen.

 

ABP netto-pensioen
Werknemervertegenwoordigers in de Pensioenkamer, ook de GOV|MHB, wilden van meet af aan dat voor betrokkenen een pensioenproduct werd ontwikkeld voor pensioenopbouw boven een ton. Werkgeververtegenwoordigers wilden daar eerst niets van weten en vonden in het kielzog van het kabinet dat iedereen met een inkomen boven een ton het zelf maar moest uitzoeken. In de markt bij commerciële verzekeraars zouden voldoende alternatieven voorhanden zijn. Na veel geduw en getrek is er dan toch zo’n netto pensioenregeling boven een ton bij het ABP gekomen. Het wordt van kracht per 1 oktober 2015. Het heet netto pensioen omdat de bruto in te leggen premie ook de netto premie is omdat er geen belastingaftrek plaatsvindt. Het netto pensioenproduct is een vrijwillige regeling, u hoeft er niet aan mee te doen. Als u er wel aan mee doet kunt u op ieder moment weer stoppen. Dit in tegenstelling tot de bruto pensioenregeling onder de ton die voor alle ambtenaren een verplichte deelname bij ABP regelt.

 

Netto lijfrente
Betrokkenen kunnen in plaats van meedoen aan de netto pensioenregeling bij het ABP, ook een netto lijfrente aankopen bij Loyalis of een andere (commerciële) verzekeraar. Daar kunt u eenzelfde oudedagsvoorziening aankopen. Een lijfrente is eigenlijk hetzelfde als een pensioen, met dit verschil dat u dat individueel doet bij een verzekeraar/bank (banksparen) naar keuze, zonder inmenging van de werkgever. Het gevolg is dat een lijfrente ook wat flexibeler is.

 

Vrije vermogensopbouw
Als derde mogelijkheid is er de opbouw van een oudedagsvoorziening door vrije vermogensopbouw in box 3. Dat kan door sparen en/of beleggen op een beleggingsrekening bij een bank , door kunst te verzamelen of onroerend goed aan te kopen, of hoe dan ook.

 

Keuzes
De overheid die zich terugtrekt uit de sociale verzekeringen en collectieve voorzieningen maakt het er voor u niet gemakkelijker op. Naast de keuze of u überhaupt pensioen wilt opbouwen over uw inkomensdeel boven een ton, is er dus de keuze tussen de netto pensioenregeling bij ABP, de netto lijfrenteregeling bij Loyalis of een andere verzekeraar, of vrije vermogensopbouw. En uiteindelijk zult u moeten beslissen of u alleen het risico van het verlaagde nabestaanden/partnerpensioen dat tot uitkering komt bij uw overlijden vóór uw pensioendatum wilt verzekeren, en/of ook een ouderdoms- en/of nabestaandenpensioen wilt opbouwen dat tot uitkering komt bij uw overlijden ná uw pensioendatum.
De rekenhulp op de ABP-site geeft u naast de grootte van uw individuele pensioengat ook de mogelijkheden van reparatie en de daarbij horende premies. U kunt kiezen uit drie opties:
1. Alleen dekking van het nabestaandenpensioen in de opbouwfase vóór pensioendatum;
2. Alleen opbouw van een individueel kapitaal voor het ouderdoms/partnerpensioen na pensioendatum;
3. Beide.

 

Kenmerken ABP netto pensioen
• Opbouw
Voor de opbouw van uw eigen ouderdomspensioen en eventueel een nabestaandenpensioen bestaat er dus de ABP netto pensioenregeling. Dit is een zgn. premieovereenkomst (beschikbare premieregeling). U bouwt een individueel kapitaal op en op pensioendatum besluit u hoe u dat kapitaal gaat inzetten; alleen als ouderdomspensioen of misschien ook als nabestaandenpensioen. Er bestaat in het netto pensioen geen garantie qua uitkering. De uitkering op pensioendatum wordt gebaseerd op de hoogte van het opgebouwde kapitaal (premie + rendement) en de rentestand van het moment van aankoop.

Bij de opbouw van het kapitaal geldt een zgn. premiestaffel die meeloopt met de leeftijd. Hoe ouder u bent, hoe hoger de maximaal in te leggen premie. De gedachte is dat het uiteindelijke rendement afneemt naarmate de beleggingstijd verkort, en dat er daarom voor de opbouw van eenzelfde groot pensioen meer premie kan worden ingelegd. U kunt kiezen voor 100%, 75%, 50% en 25% inleg van de maximale premie.

 

ABP belegt uw geld volgens de vastgestelde ABP beleggingsmix die ook wordt gebruikt voor het vermogen in het verplichte pensioendeel onder een ton en daar heeft u geen invloed op. ABP hanteert daarin de systematiek van het life cycle beleggen. Uw individuele kapitaal wordt afhankelijk van uw leeftijd meer of minder risicovol belegd. Naarmate uw leeftijd de pensioendatum nadert wordt het risicovolle deel steeds meer afgebouwd. Bij een verzekeraar kunt u meestal zelf het beleggingsrisico bepalen doordat u daar kunt kiezen uit allerlei fondsen. Let echter wel op de kosten, bancair gaan kan helpen.

 

• Uitkeren
U kunt bij aankoop van de uitkering shoppen, d.w.z. dat u na een aantal offertes zelf bepaalt of u de uitkering laat lopen bij het pensioenfonds waar u op dat moment pensioen opbouwt, of bij een verzekeraar. U kunt dus uw kapitaal opbouwen bij ABP en dit vervolgens in een periodieke uitkering laten omzetten bij ABP zelf, maar ook bij een verzekeraar naar keuze, bijv. Loyalis of OHRA.

 

Dat shoppen is een interessante mogelijkheid omdat ABP in de opbouwfase een netto pensioenproduct biedt met lage kosten dat aansluit bij uw onderliggende verplichte pensioenopbouw onder een ton. Echter, in de uitkeringsfase kent een pensioenproduct enkele nadelen. Allereerst is een pensioen altijd levenslang. De keuze voor een tijdelijke uitkering is niet mogelijk. Een uitkerende lijfrente kan wel voor een tijdelijke termijn worden afgesloten. Ten tweede loopt uw pensioenuitkering mee in de indexatie van het ABP. Dat kan betekenen dat het wordt geïndexeerd, maar ook dat het niet wordt geïndexeerd en zelfs gekort. Bij een uitkerende lijfrente kunt u kiezen voor wel of niet indexatie en de verzekeraar is daar aan gehouden. Korten is niet mogelijk, behalve in het geval de verzekeraar failliet gaat. Ten derde zal uw netto pensioenuitkering bij ABP vanwege de lage dekkingsgraad momenteel zo’n 30% lager uitvallen dan die bij een verzekeraar die u voor dezelfde koopsom een lijfrente aanbiedt.

 

Het opgebouwde kapitaal bij zowel pensioenfonds als pensioenverzekeraar is vrijgesteld van de vermogensrendementsheffing in box 3.

 

Net als het pensioen onder een ton valt het pensioen opgebouwd over het inkomen boven een ton onder de werking van de Pensioenwet en de Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding. Bij scheiding kunt u dus een deel kwijt zijn.

 

Een belangrijke zaak is nog de medische keuring die bij het ABP netto pensioenproduct niet wordt gedaan, mits u zich vóór 1 januari 2016 aanmeldt. Overschrijdt uw pensioengevend salaris pas ná 1 januari 2016 de grens van een ton, ook dan is aanmelding binnen drie maanden na die datum voldoende om niet medisch te worden gekeurd. Na die drie maanden wordt een geneeskundige verklaring noodzakelijk en indien deze verklaring leidt tot vragen, volgt er wel een medische keuring. Bij een verzekeraar, bij aankoop van een lijfrente, zal er altijd om een geneeskundige verklaring worden gevraagd, dat wil zeggen als u een nabestaanden- of een arbeidsongeschiktheidsrisico wilt afdekken, en dus volgt eventueel een medisch onderzoek dat kan leiden tot uitsluiting of een hogere premie.

 

Als het goed is hebben de mensen die in hun pensioen worden afgetopt, medio september een brief van ABP in huis gekregen met uitleg van de pensioenaftopping en dat ze zich kunnen aanmelden voor de netto pensioenregeling. Op de ABP website vindt u veel informatie over de uitwerking van het pensioen en de kosten bijv.