Op 24 november 2014 heeft de Centrale Raad van Beroep bepaald dat Defensie bij het toekennen van tegemoetkoming(en) voor huisvesting, voeding en reiskosten geen onderscheid mag maken tussen militairen die een eigen huishouding voeren en militairen bij wie dat niet het geval is. Defensie ondernam na deze uitspraak niet direct actie, maar heeft vorig jaar toch besloten alle militairen die geen eigen huishouding voeren, ongeacht of er een verzoek is ingediend, vanaf 24 november 2014 tegemoetkomingen te verstrekken voor (indien van toepassing) huisvesting, voeding en reiskosten.

Naast dat het criterium eigen huishouding uit de regelgeving verwijderd moet worden heeft Defensie tevens aangegeven naar de gehele ‘regeling huisvesting en voeding militairen’ te willen kijken. Onduidelijkheden omtrent het wel of niet toewijzen van huisvesting, de eigen bijdrage bij verstrekking van voeding, enzovoorts. In de werkgroep Algemene Financiële Rechtspositie (WG AFR) van 10 mei 2016 is het voorstel van Defensie in een concept ‘regeling huisvesting en voeding Defensie’ aangeboden en behandeld. Hieronder zullen de belangrijkste aspecten van de regeling worden genoemd.

Huisvesting
Waar in de huidige regeling verstrekking van huisvesting een gunst in geval van beschikbaarheid (zogenaamde ‘kan’ bepaling) betrof is huisvesting in de nieuwe (concept) regeling een recht onder voorwaarden. Indien de militair aan deze voorwaarden voldoet is Defensie verplicht hem/haar huisvesting te verstrekken. De voorwaarden die in de regeling zijn opgenomen zijn criteria die voorheen als richtlijn aan commandanten zijn opgedragen bij de beoordeling of een medewerker wel of niet in aanmerking komt voor huisvesting. Het betreft het afstandscriterium van minimaal 70 km tussen de woonplaats en de plaats van tewerkstelling, in geval het woon-werkverkeer overwegend met eigen vervoer wordt uitgevoerd, en minimaal 1 uur (van halte tot halte) bij gebruik van het openbaar vervoer. Indien een medewerker aan deze voorwaarden voldoet bestaat er een recht op huisvesting, ongeacht de beschikbaarheid van huisvesting op die locatie. Is er geen huisvesting op de betreffende locatie beschikbaar dan dient Defensie binnen een bepaalde afstand in huisvesting te voorzien. In de nieuwe regeling is hier een duidelijke grens van maximaal 25 km tussen de werkplek en de huisvesting opgenomen.

Voeding
In de loop der jaren is in de regelgeving een constructie ontstaan waarbij voeding wordt verstrekt voor rekening van Defensie en waar de militair dan een eigen bijdrage voor verschuldigd is. In een aantal gevallen is vrijstelling van het betalen van de eigen bijdrage mogelijk. Het merendeel van de militairen kwam in aanmerking voor deze vrijstelling. In de praktijk is er, op een enkele locatie na, geen sprake meer van de eerdergenoemde constructie, maar betreft het een forfaitaire tegemoetkoming t.b.v. voeding die Defensie aan de militair betaald. Nu de regeling op een groot aantal punten wordt gewijzigd zou ook de bestaande praktijk van een tegemoetkoming in de voeding op een juiste manier in de regelgeving moeten worden opgenomen.
Een belangrijke maatregel die in het voorstel van Defensie is opgenomen betreft de invoering van een voedingskaart met daarop een tegoed per dag voor gebruik bij een eetgelegenheid op een Defensielocatie. Indien de militair op een dag voor een hoger bedrag de maaltijden heeft genuttigd zullen de meerkosten door de militair moeten worden betaald.

GOVMHB
In het overleg heeft de GOV|MHB duidelijk aangegeven dat de bereidheid om over de aanpassing van de regeling huisvesting en voeding te spreken betrekking heeft op die elementen die tot een rechtvaardige en toekomstbestendige regeling zullen leiden. Daarnaast is de GOV|MHB van mening dat behalve deze regeling ook de verplaatsingskostenregeling Defensie moet worden meegenomen. Ook in deze regeling is het criterium eigen huishouding niet meer van toepassing en voor de militair die niet dagelijks reist tussen de woonplaats en de werkplek is naast de huisvesting en de voeding ook de tegemoetkoming in de reiskosten een onderdeel van het totaalpakket. Dit totaalpakket zou dus behandeld moeten worden om de militair die is gehuisvest een compleet overzicht te geven van de aanspraken die op huisvesting betrekking hebben.

Verder is de GOV|MHB tevreden dat huisvesting in de nieuwe regeling een recht wordt en dat er ook een grens met betrekking tot de afstand van de huisvesting tot de werkplek wordt gesteld. Dat ten aanzien van de voeding de regeling in overeenstemming wordt gebracht met de praktijk is prima, maar ten aanzien van het invoeren van de voedingskaart heeft de GOV|MHB ernstige bedenkingen. Niet alleen het wegvallen van de forfaitaire vergoeding en de flexibiliteit om dit naar eigen inzicht te besteden, maar ook de huidige situatie omtrent de eetgelegenheden op kazernes baart zorgen. De beschikbaarheid (afstand, locatie en openingstijden) maar ook de kwaliteit van de eetgelegenheden vertoont nog grote verschillen per kazerne. Een duidelijk zichtbare verbetering op deze punten en concrete afspraken omtrent het niveau van de voorzieningen is essentieel om met de vernieuwde regeling akkoord te gaan.

Tot slot, in het geval dat er overeenstemming over een vernieuwde regeling is bereikt, zal er voor het personeel dat nu gehuisvest is een duidelijke en gerechtvaardigde overgangsregeling moeten komen. Dit om te voorkomen dat het personeel in financiële problemen komt. Ook op dit aspect zal de GOV|MHB zich in de verdere behandeling van dit onderwerp in het georganiseerd overleg inzetten.